Bilýäňizmi ýa-da bilmeseňiz, gysylan howa, doglan günüňizdäki şarlardan başlap, awtoulaglarymyzyň we welosipedlerimiziň tekerlerinde howada durmuşymyzyň ähli ugurlaryna gatnaşýar.Muny görýän telefonyňyzy, planşetiňizi ýa-da kompýuteriňizi ýasanyňyzda-da ulanylan bolsa gerek.
Gysylan howanyň esasy düzümi, öňem çak edişiňiz ýaly howa.Howa, gaz garyndysydyr, bu köp gazdan durýar.Esasan bular azot (78%) we kislorod (21%).Her biri belli bir mukdarda kinetiki energiýa eýe bolan dürli howa molekulalaryndan durýar.
Howanyň temperaturasy bu molekulalaryň ortaça kinetiki energiýasyna göni proporsionaldyr.Bu, ortaça kinetiki energiýa köp bolsa (we howa molekulalary has çalt hereket etse) howanyň temperaturasynyň ýokary boljakdygyny aňladýar.Kinetiki energiýa az bolanda temperatura pes bolar.
Howany gysmak molekulalary has çalt herekete getirýär, bu bolsa temperaturany ýokarlandyrýar.Bu hadysa “gysyş ýylylygy” diýilýär.Howany gysmak sözüň doly manysynda ony has kiçi bir ýere mejbur etmek we netijede molekulalary biri-birine ýakynlaşdyrmakdyr.Muny ýerine ýetireniňde çykýan energiýa, howany has kiçi giňişlige mejbur etmek üçin zerur bolan energiýa deňdir.Başgaça aýdylanda, geljekde ulanmak üçin energiýany saklaýar.
Mysal üçin bir şar alalyň.Şar çişirip, howa has kiçi göwrüme mejbur bolýar.Şaryň içindäki gysylan howadaky energiýa, çişirmek üçin zerur energiýa deňdir.Şar açanymyzda we howa çykanda, bu energiýany dargadýar we uçmagyna sebäp bolýar.Bu hem pozitiw süýşme kompressorynyň esasy ýörelgesidir.
Gysylan howa, energiýany saklamak we geçirmek üçin ajaýyp gurşawdyr.Batareýalar we bug ýaly energiýa saklamagyň beýleki usullary bilen deňeşdirilende çeýe, köptaraply we has ygtybarly.Batareýalar köp we zarýad möhleti çäklidir.Beýleki tarapdan, bug tygşytly däl ýa-da ulanyjy üçin amatly däl (aşa yssy bolýar).
Iş wagty: Apr-08-2022